بدهی ۵۵۳ میلیاردی دولت بابت حمل و نقل عمومی مشهد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ براساس قانون، هزینه بلیت اتوبوس و قطارشهری باید به صورت یک سوم میان دولت، مردم و شهرداری تقسیم شود، اما یکی از چالش‌های همیشگی میان دولت و شهرداری ها، به ویژه در کلان شهرها، پرداخت یارانه بلیت اتوبوس و مترو توسط دولت هاست؛ یارانه‌ای که یا به بهانه تأمین نشدن منابع مالی خبری از آن نیست یا اصلا به میزان یک سوم تعهد دولت در قانون پرداخت نمی‌شود و هر سال مبلغ کمی به عنوان یارانه بلیت به حساب شهرداری‌های کشور واریز می‌شود.

برای سال گذشته، دولت از مجموع تعهد ۵۶۶ میلیارد تومانی خود برای یارانه حمل‌ونقل عمومی مشهد ۵۵۳ میلیارد تومان آن را پرداخت نکرد. رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد در همین راستا با تأیید پرداخت‌های نامناسب دولت برای یارانه بلیت مترو و اتوبوس گفت: در سال ۱۴۰۰، بیش از هزارو ۷۰۰ میلیارد تومان برای اتوبوس و قطارشهری یارانه هزینه شده است که دولت فقط ۱۳ میلیارد تومان به ما کمک کرده است و شهرداری فقط برای اتوبوس رانی هزارو ۱۳۰ میلیارد تومان یارانه را پرداخت کرده است تا قیمت بلیت اتوبوس به شکل شایان توجهی افزایش پیدا نکند.

ایمان فرهمندی در نشست خبری برخط با رسانه‌ها و مردم مشهد، با بیان اینکه برای استمرار صنعت حمل و نقل باید به اقتصاد آن توجه شود گفت: تأمین هزینه‌های حمل و نقل عمومی باید طوری برنامه ریزی شود که قابلیت بهره برداری و استمرار داشته باشد و از طرف دیگر باید به اندازه بهای واقعی یارانه پرداخت شود تا این خدمت پایدار و مستمر باشد.

طبق توافقی که میان دولت و شهرداری‌ها وجود دارد، هزینه بلیت اتوبوس و مترو به سه بخش تقسیم شده است که یک بخش را مردم می‌پردازند و دو قسمت دیگر سهم دولت و شهرداری خواهد بود. متأسفانه دولت در سال‌های اخیر سهم خودش را به حداقل رسانده است و سهم حمایت شهرداری بسیار زیاد شده است.

پرداخت مردم، فقط ۱۲ درصد

وی با اشاره به جابه جایی ۷ میلیون مسافر توسط اتوبوس رانی در سال ۱۴۰۰ افزود: در این سال مردم از ۶ هزارو ۵۰۰ تومان بهای واقعی بلیت اتوبوس معادل ۱۲ درصد آن را پرداخت کرده اند.

عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورا از تدوین لایحه دریافت هزینه مترو برمبنای طول سفر توسط شهرداری خبر داد و تصریح کرد: این شکل دریافت کرایه چندان عادلانه و سیاست درستی برای دریافت نرخ خدمات نیست؛ قطارشهری باید سفر‌های پرحجم با طول مسافت بلند را پوشش بدهد که اگر قرار باشد بر مبنای طول سفر از مسافر هزینه دریافت شود، فلسفه وجودی قطار شهری زیر سؤال می‌رود.

ضمن اینکه عموما قشر کارمند و محصل در سفر‌های طولانی تا محل کار و تحصیل از قطارشهری استفاده می‌کنند که با اتخاذ این سیاست دریافت کرایه، عملا از عدالت فاصله خواهیم گرفت.

تعیین کرایه تاکسی با در نظر گرفتن همه جوانب

وی تصریح کرد: در تاکسی رانی از آنجایی که تاکسی ران خودش سرمایه گذار است و یارانه‌ای از دولت و شهرداری نمی‌گیرد، نرخ کرایه باید به اندازه بهای تمام شده باشد. اما این نرخ باید طوری تنظیم شود که هم امکان استفاده برای مردم فراهم باشد، هم تاکسی ران متضرر نشود و هم امکان رقابت با دیگر شرکت‌های ارائه کننده خدمات تاکسی وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه برای امسال افزایش ۳۵ درصدی برای تاکسی رانی را پیشنهاد داده ایم و منتظر طی فرایند و ابلاغ آن هستیم گفت: شورای شهر در سال ۱۳۹۹، این نرخ را ۱۵ تا ۴۵ درصد افزایش داد و در سال ۱۴۰۰ هم در دو مرحله و به ترتیب ۳۵ و ۲۰ درصد تاکسی گران شد.

رویکرد اصلی، کاهش استفاده از خودرو شخصی

فرهمندی با اشاره به رویکرد‌های مدیریت شهری در نرخ گذاری هزینه‌های حمل و نقل عمومی بیان کرد: دو رویکرد را در این زمینه دنبال می‌کنیم؛ یکی اینکه همه اقداماتی که انجام می‌دهیم به نحوی باشد که سیستم پایدار و قابل استمرار باشد و دوم اینکه نرخ کرایه باید طوری تنظیم و مدیریت شود که این پیام را به مردم بدهد که از حمل ونقل همگانی استفاده کنید.

رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر ادامه داد: در این بخش باید ایجاد زیرساخت مثل تأمین ناوگان و نرخ گذاری، آموزش و اطلاع رسانی و ضمانت اجرا و اقدامات سلبی به صورت هم زمان انجام شود.

نرخ گذاری پارک حاشیه‌ای طبق قانون باید بر مبنای هزینه تمام شده باشد و این رقم به اندازه‌ای باشد که توقف در حاشیه خیابان کاهش داشته باشد و مردم به استفاده از پارکینگ‌های عمومی غیرحاشیه‌ای یا حمل و نقل عمومی ترغیب شوند.

البته در پارکینگ‌های عمومی هم مجوز دریافت هزینه تمام شده را طبق قانون داریم، اما اگر قرار باشد این رقم را از مردم بگیریم، تعرفه پارکینگ چندین برابر می‌شود و برای همین شهرداری یارانه‌ای هم به این بخش می‌دهد.

تخفیف کرایه اتوبوس‌های حاشیه

وی در ادامه به مسئله کرایه اتوبوس و مترو در حاشیه مشهد اشاره کرد و گفت: ۱۳ خط اتوبوس رانی مشهد در حاشیه شهر هستند که کرایه آن‌ها پایین‌تر از مصوبه تعیین شده است و نرخ ۴ ایستگاه قطار شهری این منطقه از مشهد هم متناسب با اتوبوس درنظر گرفته شده است.

محدودیت منابع برای توسعه خطوط ریلی

توسعه خطوط مترو در مشهد و نیاز‌های مالی شهرداری در این زمینه از دیگر مسائلی بود که فرهمندی مطرح کرد و با تأکید بر اینکه تنها محدودیت شهرداری مشهد در توسعه و احداث خطوط ریلی منابع مالی است بیان کرد: در مشهد چهار خط مصوب داریم که خط یک تکمیل شده است و در خط دو هم فقط ایستگاه سلامت باقی مانده است.

خط ۳ مترو که با چهل کیلومتر طولانی‌ترین مسیر ریلی مشهد است، هم اکنون در حال حفاری است. این کار در جبهه جنوبی به پایان خودش نزدیک است و در جبهه شمالی هم تا انتهای امامت حفاری صورت گرفته است.

وی ادامه داد: هزینه حفاری هر کیلومتر قطار شهری و همچنین هزینه تکمیل ایستگاه ها، سر به فلک می‌کشد و تأمین اعتبار برای این کار مهم‌ترین محدودیت برای توسعه مترو است و اگر پول تأمین شود، حفاری هر چهار خط مترو ظرف سه سال آیند به اتمام می‌رسد.

نیاز ۵ هزار میلیاردی برای ساخت فاز میانی خط ۳

فرهمندی در ادامه از برنامه شورای ششم برای توسعه و احداث قطارشهری در مشهد صحبت کرد و گفت: علاوه بر تکمیل حفاری خط ۳ و ایستگاه سلامت، راه اندازی فاز میانی سومین خط مترو از میدان شهدا تا پایانه امام رضا (ع) در برنامه ما قرار دارد. اهمیت این فاز از خط سه در این است که علاوه بر متصل شدن مترو به حرم مطهر، شبکه ریل مرکز شهر تکمیل می‌شود و فرودگاه، راه آهن و پایانه مسافربری هم به حرم امام رضا (ع) متصل خواهند شد.

وی از قول مساعد دولت برای پرداخت بخشی از هزینه‌های این خط خبر داد و تصریح کرد: همین فاز میانی خط ۳ به بیش از ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که ۲ هزار میلیارد تومان در بودجه سنواتی شهرداری پیش بینی شده است.

۱۵ واگن جدید برای خط یک قطارشهری اضافه می‌شود

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا در ادامه و با اشاره به تأمین کسری ناوگان خط یک قطارشهری مشهد افزود: این خط بر مبنای ۱۲۰ واگن طراحی شده است که اکنون فقط شصت دستگاه فعال دارند که برای خرید بقیه ناوگان خط یک با دولت مذاکراتی انجام داده ایم.

وی ادامه داد: از آنجایی که همه مترو‌های کشور غیر از خط یک قطارشهری مشهد از یک نوع ناوگان استفاده می‌کنند، ساخت یک خط تولید خاص برای فقط ۶۰ دستگاه مورد نیاز ما به صرفه نیست که دولت هم این قضیه را پذیرفته است.

فرهمندی با بیان اینکه مجوز واردات ناوگان جدید برای خط یک از دولت گرفته شده است گفت: امسال ۱۵ واگن جدید برای خط یک خریداری می‌شود که در بودجه شهرداری اعتباری برای واردات پیش بینی شده است و در سنوات آتی بقیه کسری ناوگان این خط خریداری خواهد شد.